Bezpieczeństwo Psychologiczne – Bezpieczeństwa 'Stawiającego Się’

CZY JAKO INSTRUKTOR NIE MOGĘ STRACIĆ KONTROLI?

Zapytano mnie ostatnio: „Jako instruktor, w jaki sposób możesz zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom, nie narażając na niebezpieczeństwo kluczowej roli instruktora, jaką jest przywództwo?”. Jest to bardzo ważna kwestia, dlatego zamierzam poświęcić blog, by na nią odpowiedzieć. Skończyło się to trochę dłuższym tekstem, niż się spodziewałem, ale wiem, że warto to zrobić, by zebrać wszystkie punkty w jedną całość, ponieważ wynikają one z siebie nawzajem.

Pierwsza część to uznanie, że jako instruktorzy prowadzicie zespół, który podejmuje się zadania, jakim jest rozwój edukacyjny – pogłębianie wiedzy, umiejętności technicznych i nietechnicznych. Ponieważ jesteście częścią tego zespołu, również będziecie (lub powinniście) się uczyć. Zajęcia nie powinny polegać tylko na przekazywaniu kursantom swojej wiedzy i doświadczenia, by mogli je zaliczyć; w zajęciach chodzi też o to, żebyście sami doskonalili swoją wiedzę i umiejętności oraz uczyli się od swoich kursantów.

Zarówno kursanci, jak i instruktor, przywódca i podążający – za nim – kursanci krążą wokół wspólnego celu, jakim jest doskonalenie się. Jeśli prowadzicie zajęcia z założeniem: „Nauczę kursantów, jak zdać ten kurs, i nie muszę uczyć się niczego nowego”, to nie tworzycie środowiska bezpieczeństwa psychologicznego i stwarzacie przeszkodę także dla własnego rozwoju.

CZYM JEST BEZPIECZEŃSTWO PSYCHOLOGICZNE?

„Bezpieczeństwo psychologiczne to środowisko, w którym nagradza się bezbronność, podatność na zranienie”

– Dr Timothy Clark

Co oznacza nagradzana bezbronność? Na najbardziej podstawowym poziomie oznacza to, że osoba nie będzie odczuwała wstydu, zakłopotania, drwin, obwiniania ani żadnych innych negatywnych uczuć, kiedy zada pytanie, popełni błąd, zabierze głos w rozmowie lub zakwestionuje istniejące status quo. Nie jest to tylko kwestia indywidualna (zaufanie), dotyczy to również członków zespołu i tego, jak wpływają oni na jej wewnętrzne uczucia.

Dr Amy Edmondson opisuje wewnętrzny proces decyzyjny, który podejmujemy, gdy znajdujemy się w niepewnych sytuacjach społecznych: Rozważamy korzyści i konsekwencje wynikające z zabrania głosu lub wniesienia wkładu w rozmowę teraz, w porównaniu z zachowaniem milczenia. Jeśli teraz się odezwiemy, konsekwencje będą natychmiastowe i możemy poczuć się głupio, i jeśli będziemy siedzieć cicho, problem może zniknąć i nikt nie będzie wiedział, że był jakiś problem.

Na przykład kursant na kursie może zauważyć, że instruktor nie przeprowadza prawidłowo kontroli przed nurkowaniem, nie zademonstrował poprawnie umiejętności, zapominając o fragmencie sekwencji, albo przedstawia prezentację, w której materiał nie jest zgodny z aktualnym stanem wiedzy naukowej lub jest z nim znany problem. To raczej nie jest zamierzone, instruktorzy też popełniają błędy.

Uczeń ma 'wybór’. Wybór” jest w cudzysłowie, bo często nie jest to świadomy wybór, ale wynika z wcześniejszych bezpośrednich doświadczeń, zaobserwowanych doświadczeń lub doświadczeń zasłyszanych od innych.

• Jak dobrze instruktor przyjmuje krytykę lub informacje zwrotne?
• Jak dobrze zespół zna siebie nawzajem?
• Czy ktoś jeszcze to zauważył?
• Jakie są konsekwencje i na ile sytuacja jest możliwa do naprawienia?
• Czy rozumiem problem, czyli czy moje rozumowanie jest prawidłowe?

Czy te pytania brzmią dla Was znajomo? Jeśli tak, to właśnie na tym polega bezpieczeństwo psychologiczne. Jeśli dokonamy niewłaściwego „wyboru” i otrzymamy psychologicznie zagrażającą reakcję (sarkazm, bycie ignorowanym, wyśmianym), wówczas odczucia, jakie w nas powstają, są podobne do tych, które towarzyszą doświadczaniu bólu fizycznego. W związku z tym uruchamiamy mechanizm obronny, przestajemy się angażować a tym samym uczyć.

CZTERY ETAPY

Dr Timothy Clark wykazał, że bezpieczeństwo psychologiczne istnieje w czterech etapach i że nie można łatwo wejść na wyższe poziomy, dopóki nie zostaną spełnione niższe. Te cztery etapy to:

• Poczucie bezpieczeństwa bycia częścią zespołu.
• Bezpieczeństwo uczenia się. Poczucie bezpieczeństwa przy popełnianiu błędów.
• Bezpieczeństwo współdziałania. Poczucie bezpieczeństwa, by wnieść swój wkład.
• Bezpieczeństwo przeciwstawiania się. Poczucie bezpieczeństwa w kwestionowaniu status quo w dobrej wierze.

W kolejnych czterech częściach przyjrzymy się nieco bardziej szczegółowo temu, co oznacza każdy z tych etapów, a następnie podamy przykłady tego, jak nagradzać akty bezbronności. Pochodzą one z pracy dr. Timothy’ego Clarka i portalu Leaderfactor.com.

DOŁĄCZENIE

Jest to sytuacja, w której czujemy się częścią grupy lub zespołu. Często osiągamy to, będąc częścią „plemienia”.

Nurek na obiegu otwartym, nurek side-mount, nurek CCR, nurek techniczny.
PADI, BSAC, GUE, TDI, IANTD…nurek.
Uczeń, instruktor, instruktor trener, Course Director.
Mężczyzna, kobieta.
Młody, stary.
Narodowości
Istnieje wiele badań, które dotyczą pozytywnych i negatywnych zachowań związanych z przynależnością do grupy i poza nią. Przełamujemy te negatywne zachowania poprzez bycie osobą integrującą. Wszyscy jesteśmy nurkami. W klasie wszyscy się uczymy. Na najbardziej podstawowym poziomie wszyscy jesteśmy ludźmi i powinniśmy być traktowani z szacunkiem i godnością. Tworzymy integrację poprzez jej demonstrowanie.

Dołączenie
Jest to sytuacja, w której czujemy się częścią grupy lub zespołu. Często osiągamy to, będąc częścią „plemienia”.

Nurek na obiegu otwartym, nurek side-mount, nurek CCR, nurek techniczny.
PADI, BSAC, GUE, TDI, IANTD…nurek.
Uczeń, instruktor, instruktor trener, Course Director.
Mężczyzna, kobieta.
Młody, stary.
Narodowości
Istnieje wiele badań, które dotyczą pozytywnych i negatywnych zachowań związanych z przynależnością do grupy i poza nią. Przełamujemy te negatywne zachowania poprzez bycie osobą integrującą. Wszyscy jesteśmy nurkami. W klasie wszyscy się uczymy. Na najbardziej podstawowym poziomie wszyscy jesteśmy ludźmi i powinniśmy być traktowani z szacunkiem i godnością. Tworzymy integrację poprzez jej demonstrowanie.

Kilka przykładów, jak zapewnić bezpieczeństwo integracji.

Przedstaw się przy pierwszej nadarzającej się okazji. Bądź proaktywny i przedstawiaj się osobom, które są nowe lub których nie znasz. Kiedy przełamiesz te bariery i okażesz ciepło i akceptację, poczucie włączenia szybko się wytworzy.

Słuchaj i rób pauzy. Mamy tendencję do słuchania po to, by odpowiedzieć, a nie po to, by zrozumieć. Zrób coś odwrotnego, słuchaj, by zrozumieć, a zrobisz to, słuchając, robiąc pauzę, by się zastanowić, a potem odpowiadając w sposób przemyślany. Czy kiedykolwiek rozmawiałeś z kimś i mogłeś stwierdzić, że ta osoba po prostu czeka, aż skończysz zdanie, żeby się wtrącić? Nie zawsze jest to problem, ale jeśli staje się to regularne, trzeba się tym zająć.

Zdefiniuj i przekaż cel i wartości zespołu. Aby czuć się częścią zespołu, każdy musi rozumieć, dlaczego zespół istnieje, jak działa i co sobą reprezentuje. Zespół musi najpierw zdefiniować swoje wartości, cel i zadania, a następnie stale komunikować je członkom zespołu. W środowisku nauczania nurkowania powinno to polegać na uczeniu się od siebie nawzajem, aby przygotować wszystkich w zespole do nurkowania w prawdziwym świecie, a nie tylko do zaliczenia zajęć.

Realizuj małe zobowiązania. Jeśli podejmujesz jakieś zobowiązanie, dotrzymuj go, zwłaszcza jeśli jest ono niewielkie. Przejmowanie się drobiazgami jest wyrazem tego, że szanujesz i cenisz innych.

BEZPIECZEŃSTWO UCZĄCEGO SIĘ

Jest to zgodne z naszą wewnętrzną chęcią i potrzebą doskonalenia się. Aby się doskonalić, musimy przekraczać granice fizyczne i psychiczne, a to oznacza, że będziemy popełniać błędy zarówno fizyczne, jak i poznawcze. Jeśli znajdujemy się w środowisku szkoleniowym, jest jeszcze bardziej prawdopodobne, że będziemy popełniać błędy, bo właśnie po to jesteśmy na kursie. Instruktorzy czasami zmagają się z przekleństwem posiadanej wiedzy. Wiemy więcej na dany temat niż kursanci, a zapominamy, jak niewiele oni wiedzą. Podczas zajęć cały czas robimy założenia. Wiem, że tak jest i mówię o tym moim kursantom. Co jest ważne, mamy tendencję do podświadomego szukania poczucia bezpieczeństwa zapewnionego osobom uczącym się, zanim narazimy się na popełnienie błędu. Rozważamy, jak ktoś inny został potraktowany? Pozytywnie czy negatywnie?

Kilka przykładów, jak zwiększyć bezpieczeństwo 'uczących się’

Dziel się błędami z przeszłości. Trudno jest uczyć się na błędach, jeśli w zespole panuje kultura, która ukrywa swoje błędy. Wykorzystaj okazję, by wspomnieć o swoich błędach, pożartować z nich i podzielić się tym, czego się z nich nauczyłeś. Zachęci to innych do swobodniejszego dzielenia się swoimi błędami i próbowania uczenia się na nich. Mówienie o porażkach i okazywanie wrażliwości są kluczowe, by zachęcić innych do nauki. Wiem, że jest to trudne ze względu na potencjalne problemy z procesami sądowymi. Jeśli ty nie potrafisz mówić o ostatnich i istotnych błędach, jak możesz oczekiwać, że twoi kursanci będą robić to samo?

Zadawaj pytania, by zachęcać do nauki. Zadawanie pytań jest bodźcem, który uruchamia proces uczenia się. Kiedy zadajemy pytanie, katalizujemy proces uczenia się zarówno dla siebie, jak i dla tych, których pytamy. Zachęcaj kursantów do zadawania sensownych pytań, by rozwijać ich myślenie, umiejętności i doświadczenie. Uczenie się jest procesem dwustronnym, a nie tylko przyjmowaniem przez uczniów. Może się zdarzyć, że uczniowie zadadzą pytanie, o którym nigdy nie pomyślałeś, a które zmusi cię do nauki. Nie odrzucaj takiego pytania słowami: „Bo tak jest”.

Poświęć czas i środki na naukę. Jeśli mówisz o tym, jak ważna jest nauka, ale tak naprawdę nie rozwijasz się, inwestując czas i pieniądze, to znaczy, że nie jest to dla ciebie priorytet. Każdego roku wygospodaruj czas na ukierunkowaną naukę. Może to być nauka przez internet, osobiście, indywidualnie lub w ramach zespołu instruktorskiego lub nurkowego. Kiedy skończysz tę naukę, pomyśl o podzieleniu się swoim doświadczeniem. Najłatwiejszym sposobem na utrwalenie zdobytej wiedzy jest uczenie o tej wiedzy kogoś innego.

Wyjaśnij, na czym polega nauka formalna i nieformalna. Szkolenie nurkowe zwykle postrzegane jest jako zaliczenie zajęć. Jednak większość nauki, którą podejmujemy w życiu, jest nieformalna i jest to zgodne z ostatnim wpisem na blogu o doświadczeniu – doświadczenie buduje się poprzez różne nurkowania, w różnych warunkach, z różnymi celami, z różnymi wynikami oraz konsekwentne podsumowania i refleksje. Jako instruktor pomóż swoim kursantom zrozumieć, że na dłuższą metę ich osobiste nawyki związane z nieformalnym uczeniem się będą miały decydujące znaczenie.

BEZPIECZEŃSTWO WNOSZENIA WŁASNEGO WKŁADU

W procesie doskonalenia chcemy mieć możliwość korzystania z wiedzy i doświadczeń naszych zespołów, w tym uczniów naszych klas. Nikt z nas nie jest tak błyskotliwy jak my wszyscy razem. Jako instruktorzy nie możemy wiedzieć wszystkiego. Skorzystajmy z pomocy uczniów, by uzupełnić braki. Na tym poziomie od członków zespołu oczekuje się, że wniosą swoją wiedzę/doświadczenie, a jeśli instruktor stworzył odpowiednie środowisko, to zespół oczekuje, że wniesie on swój wkład. Trudność polega na wyznaczeniu granic, zważywszy na napięty harmonogram, według którego prowadzone są kursy. Instruktor radzi sobie z tym, wyjaśniając, dlaczego na razie wyznaczamy granicę w tym temacie, ale nie jest on ignorowany i można się nim zająć później.

Przykłady bezpieczeństwa uczestników

Świętuj małe sukcesy. Małe sukcesy zwiększają pewność siebie i budują dynamikę. Zachęcaj uczniów i wspieraj ich, zwłaszcza gdy mają trudności. Kiedy uczniowie widzą, że robią postępy, to zachwyca ich i innych oraz daje poczucie, że idą do przodu – świetnym sposobem na pokazanie tego jest nagranie wideo. Regularnie przeprowadzaj z kursantami małe podsumowania, by pokazać im, w jakim punkcie znajdują się na drodze do osiągnięcia celów edukacyjnych – nie czekaj do końca zajęć! Na tym etapie możesz też poprosić o konkretną, ukierunkowaną informację zwrotną. Pamiętaj, że w zajęciach chodzi też o twoją poprawę.

Ustal podstawowe zasady. Na początku zajęć ustal z zespołem praktyczne zasady zaangażowania związane z twoimi celami i wartościami. Gdy członkowie zespołu będą znali podstawowe zasady, chętniej się zaangażują, bo będą wiedzieli, czego się od nich oczekuje. Na przykład: czas rozpoczęcia zajęć, czas przebywania w wodzie, zawsze przemyślane i krytyczne podsumowanie, nikt nie mówi dwa razy, dopóki wszyscy nie wypowiedzą się raz.

Nie ignoruj wypowiedzi. Kiedy ktoś się wypowie, nie ignoruj go. Zastanów się, co zostało powiedziane, dlaczego to zostało powiedziane i dlaczego było to ważne, że ktoś wniósł swój wkład w taki sposób, w jaki to zrobił. Jeśli to zignorujesz, a słuchacz będzie wiedział, że to zignorowałeś, ukarzesz podatność na zranienie.

Mów o własnych błędach i pomyłkach. Dobrowolne informowanie o własnych błędach i pomyłkach wydaje się czymś nienaturalnym, ale liderzy, którzy to robią, zdobywają głębokie zaufanie swoich zespołów i zniechęcają członków zespołu do ukrywania błędów. Wszyscy popełniamy błędy i pomyłki w trakcie wykonywania naszej pracy. Liderzy, którzy mają odwagę dzielić się swoimi błędami, po prostu przyznają to, o czym wszyscy wiemy – że ludzie popełniają błędy. Im bardziej zespół postępuje w ten sposób, tym szybciej naprawia błędy i zwiększa swój wkład.

BEZPIECZEŃSTWO PRZECIWSTAWIANIA SIĘ

W skutecznych zespołach stawianie wyzwań wynika z dobrych intencji i dobrej wiary. Nie są złośliwe i nie mają na celu połechtania ego osoby rzucającej wyzwanie. Ich celem jest poprawa wyników zespołu. Możesz to ująć w ramy podczas ustalania podstawowych zasad. Podstawową ideą bezpieczeństwa osoby kwestionującej jest to, że lider (instruktor) zapewnia „osłonę z powietrza” dla tych osób w drużynie, które mogą zabrać głos i zakwestionować status quo. „Zawsze robiliśmy to w ten sposób” to fatalna metoda, zwłaszcza w przypadku tak niebezpiecznej aktywności jak nurkowanie, gdzie każdy powinien mieć możliwość rezygnacji z nurkowania w dowolnym momencie i z dowolnego powodu, także przed wejściem do wody!

W środowisku szkoleniowym może się wydawać, że bezpieczeństwo Stawiającego wyzwanie podważa rolę prowadzącego, ponieważ może wykoleić zajęcia, jeśli chodzi o czas lub wiedzę. W tym miejscu na pierwszy plan wysuwa się koncepcja obracania się wokół wspólnego celu – wszyscy się uczymy. Jeśli celem wyzwania jest pomoc w poprawieniu jakości uczenia się, to jest ono mile widziane. Jako instruktor musisz umieć wyjaśnić, jakie przesłanki stoją za decyzjami i działaniami, które podejmujesz. Nie wystarczy powiedzieć: „Bo tak jest w materiałach”. Jeśli boisz się wyzwań w ten sposób, to może powinieneś poprawić swoją własną wiedzę.

Sposoby na poprawę bezpieczeństwa wyzywającego

Konstruktywnie reaguj na pomysły zakłócające i złe wiadomości. Twoja pozytywna reakcja emocjonalna na destrukcyjne pomysły i złe wieści jest wyraźnym sygnałem, że masz dużą tolerancję dla szczerości i będziesz chronił swój zespół w jego prawie do odmiennego zdania.

Kiedy odrzucasz informację zwrotną, wyjaśnij dlaczego. Kiedy odrzucasz wkład lub sugestię członka zespołu, wyjaśnij, dlaczego nie wziąłeś jej pod uwagę. Twoja przemyślana odpowiedź wzmocni determinację tej osoby do dalszego przekazywania informacji zwrotnych i kwestionowania status quo.

Moderuj bezbronność. Pamiętaj, że podatność na zranienie to wystawienie się na możliwość poniesienia szkody lub straty. Jeśli będziesz moderować i wzmacniać wzór wrażliwości, inni będą robić to samo.

Określ, co jest w zakresie, a co poza nim. Zdefiniuj, co może, a co powinno być wyzwaniem w zależności od tego, co będzie robić zespół. Zapobiegnie to frustracji, gdy członkowie zespołu kwestionują kwestie spoza zakresu lub nieistotne, marnując w ten sposób cenny czas zajęć.

Publicznie potwierdzaj i nagradzaj wyzwania. Jeśli ktoś z drużyny zakwestionował status quo lub zdecydował się zrezygnować z nurkowania, jeszcze przed wejściem do wody, nagródź go za to, że okazał się podatnym na zranienie. Zbyt wiele jest przypadków, w których zasada utopionych kosztów (im więcej czasu/pieniędzy/reputacji zainwestowałem, tym trudniej jest mi odmówić) bierze górę nad bezpiecznymi decyzjami w nurkowaniu. Jako instruktor to ty nadajesz ton.

PODSUMOWANIE

Jak już wspomniałem na początku, ten tekst okazał się znacznie dłuższy niż planowałem! Myślę jednak, że warto zobaczyć, w jaki sposób wrażliwość może być nagradzana na każdym poziomie, zwłaszcza jeśli chodzi o bezpieczeństwo osób Stawiających Wyzwania. Prosta rzecz do zapamiętania: jako lider lub instruktor nie możecie być neutralni, jeśli chodzi o tworzenie i wspieranie bezpieczeństwa psychologicznego. Albo wspieracie, nagradzając akty wrażliwości, albo je karzecie. Pozostając cicho i nie angażując się, karzecie tych wokół siebie, którzy są wrażliwi.

Jeśli chodzi o pomoc w poprawie bezpieczeństwa nurkowania, bezpieczeństwo psychologiczne polega na byciu proaktywnym poprzez zachęcanie do podnoszenia kwestii, zanim staną się one krytyczne. Różni się ono od kultury sprawiedliwego traktowania, czyli tego, jak reagujemy po wystąpieniu niepożądanego zdarzenia. Bezpieczeństwo psychologiczne wspiera kulturę sprawiedliwego traktowania, a nie odwrotnie.

Bezpieczeństwo psychologiczne z czasem się psuje. Wymaga ciągłego pielęgnowania i troski, jak ogrodnik, który dba o to, by rośliny otrzymywały składniki odżywcze i były wolne od chwastów. Jako instruktorzy musimy przyjąć raczej postawę ogrodnika, a nie autorytarną.