Ponowne spojrzenie na „Parszywą dwunastkę" - Część 4

W pierwszych trzech częściach tego bloga (część pierwsza, druga i trzecia), omówiliśmy dziewięć z „parszywej dwunastki” czynników ludzkich, które przyczyniają się do błędów i wypadków podczas nurkowania: brak komunikacji, rozpraszanie uwagi, brak zasobów, stres, samozadowolenie, brak pracy zespołowej, presja, brak świadomości i brak wiedzy. Czynniki te, pierwotnie opracowane przez Gordona Duponta, stanowią cenne ramy dla identyfikacji i ograniczania ryzyka podczas nurkowania. Czynniki ludzkie są uniwersalne, a ich zastosowanie w nurkowaniu rekreacyjnym, technicznym i zawodowym ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i wydajności.

W czwartej części przyjrzymy się pozostałym trzem czynnikom: zmęczeniu, brakowi asertywności i normom. Podczas lektury zastanów się, jak te czynniki przejawiają się w Twojej działalności nurkowej i jakie kroki możesz podjąć, aby im zaradzić.

Zmęczenie

Zmęczenie odnosi się do fizycznego lub psychicznego wyczerpania, które wpływa negatywnie na wydajność. Może wynikać z długotrwałej aktywności, niewystarczającego odpoczynku lub wysokiego poziomu stresu. Zmęczenie może objawiać się trudnościami nurka z utrzymaniem koncentracji podczas długiego nurkowania lub popełnianiem błędów podczas przygotowywania sprzętu po nieprzespanej nocy. Może również wynikać z wielokrotnych nurkowań w ciągu kolejnych dni bez odpowiedniej regeneracji. Wyczerpanie zmniejsza funkcje poznawcze, czas reakcji i świadomość sytuacyjną. W nurkowaniu te upośledzenia mogą prowadzić do podejmowania złych decyzji, błędów w ocenie sytuacji, a nawet wypadków.

Środki zaradcze: Wykorzystanie narzędzia takiego jak HALT (sprawdzanie, czy ktoś jest głodny/zły/spóźniony lub samotny/zmęczony) przed nurkowaniem może pomóc w identyfikacji zmęczenia członków zespołu. Zespół może wtedy pomóc nurkowi, czy to poprzez zachęcając go do rezygnacji z nurkowania i odpoczynku, zmniejszenia poziomu trudności nurkowania lub zmniejszenia obciążenia zadaniami. Kultura lub środowisko często mają wpływ na nurków; jeśli wszyscy siedzą do późna i imprezują, trudno jest być tym, który idzie spać wcześnie, a tym bardziej sugerować innym, aby zrobili to samo.

Nurkowie często pokonują duże odległości, aby dotrzeć do miejsca nurkowania, dlatego musimy być świadomi skutków podróży i jet-lag. Z powodu błędnego postrzegania poniesionych kosztów  możemy wierzyć, że więcej zyskamy z wyjazdu, nurkując po podróży, ale w rzeczywistości może się okazać, że poświęcając jeden dzień na odpoczynek, zyskamy znacznie więcej, zwłaszcza jeśli bierzemy udział w szkoleniu. Kiedy jesteśmy zmęczeni, możemy stać się rozdrażnieni, mieć wolniejszy czas reakcji i trudności z koncentracją, a żadna z tych rzeczy nie sprzyja nauce.

Brak asertywności

Brak asertywności oznacza niezdolność lub niechęć do wyrażania obaw, zadawania pytań lub kwestionowania niebezpiecznych zachowań. W nurkowaniu może to wynikać z postrzeganiem autorytetów, strachu przed konfliktem lub braku pewności siebie. Wyobraźcie sobie następującą sytuację: nurkujecie z bardziej doświadczonym partnerem, który nalega na nurkowanie  pomimo pogarszających się warunków pogodowych. Czujecie się nieswojo, ale obawiacie się wyrazić swoje obawy, zakładając, że bardziej doświadczony nurek wie najlepiej. W innej sytuacji, podczas odprawy przed nurkowaniem zauważacie, że podczas sprawdzenia partnerskiego pominięto jeden element, ale decydujecie się nie zwracać głośno uwagi, uważając, że nie jest to wasza sprawa. Brak asertywności może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, ponieważ krytyczne kwestie pozostają nierozwiązane. Nurkowanie jest z natury zajęciem zespołowym, a wzajemny szacunek dla opinii każdego nurka ma kluczowe znaczenie dla wspólnego bezpieczeństwa.

Środki zaradcze: Kluczowe znaczenie ma tworzenie środowiska zapewniającego bezpieczeństwo psychologiczne, w którym wszyscy nurkowie czują się uprawnieni do wyrażania swoich opinii. Oznacza to stworzenie kultury, w której pytania i wątpliwości są mile widziane i rozpatrywane bez osądzania. Seria blogów, do których linki znajdują się tutaj, zawiera więcej informacji na temat tego, jak to zrobić. Należy pamiętać, że wyrażanie obaw nie jest wyzwaniem dla autorytetu, ale zachętą do bezpieczeństwa i współpracy. Korzystanie z narzędzia takiego jak PACE może pomóc w stopniowym eskalowaniu obaw, zwłaszcza jeśli nie zajmujesz stanowiska kierowniczego. Jako liderzy, wzmacniając przekonanie, że opinia każdego nurka ma znaczenie, możecie pomóc przełamać bariery strachu lub wahania.

Normy

Normy to nieoficjalne zasady lub zachowania, które stają się standardową praktyką w danej grupie. Mogą one być pozytywne, sprzyjające wydajności i spójności, lub negatywne, prowadzące do samozadowolenia i podejmowania ryzyka. Wyobraźcie sobie centrum nurkowe, w którym pomijanie sprawdzenia partnerskiego stało się powszechną praktyką. Wszyscy zakładają, że skoro wcześniej nic złego się nie wydarzyło, nie ma takiej potrzeby.  Weźmy pod uwagę grupę, która rutynowo przekracza limity  bezdekompresyjne, lekceważąc potrzebę zachowania ostrożności. Z czasem normalizacja dewiacji (negatywne normy, które normalizują niebezpieczne praktyki) może prowadzić do przewidywalnych, ale możliwych do uniknięcia błędów. „Zawsze tak robiliśmy” może być niebezpiecznym sposobem myślenia.

Środki zaradcze: Aby zająć się negatywnymi normami, należy je najpierw rozpoznać. Po ich zidentyfikowaniu potrzebne będzie silne przywództwo i praca zespołowa, aby zwalczyć te niebezpieczne normy. Gdy istnieje poczucie bezpieczeństwa psychicznego, łatwiej jest im przeciwdziałać. Ważne jest również rozpoznanie różnicy między normalizacją dewiacji a celowym przekraczaniem granic, zwłaszcza w przypadku dążenia do granic możliwości, na przykład podczas prowadzenia badań.

Wnioski

Kluczowym tematem, który przewija się w wielu przypadkach z listy „parszywej dwunastki”, jest wpływ czasu i pieniędzy na negatywne zachowania. Kiedy się śpieszymy lub idziemy na skróty, aby zaoszczędzić pieniądze, bardzo łatwo może dojść do popełnienia błędów i miepowodzenia Pod wpływemograniczeń i presji ludzie mogą być zmuszeni do robienia rzeczy, których normalnie by nie zrobili. Aby temu przeciwdziałać, musimy promować bezpieczeństwo psychologiczne i kulturę sprawiedliwego traktowania, aby nurkowie mogli otwarcie mówić o nieprawidłowościach i uczyć się na błędach innych. Ludzie są skłonni do popełniania błędów. Jeśli traktujemy naszych partnerów jak członków zespołu, a nie tylko osoby, z którymi nurkujemy, możemy pomóc im uniknąć pułapek opisanych w „parszywej dwunastce”, a oni mogą pomóc nam w tym samym. Musimy dołożyć wszelkich starań, aby być świadomym tych czynników, ale bez wsparcia innych nawet samo ich rozpoznanie może nie wystarczyć. Refleksja nad własnymi nawykami, kwestionowanie niebezpiecznych norm w miarę możliwości oraz kultywowanie kultury otwartości i uczenia się pozwalają nam zwalczać najgorsze skutki.

Jenny jest pełnoetatową instruktorką nurkowania technicznego i nurkiem bezpieczeństwa. Przed rozpoczęciem nurkowania przez 10 lat pracowała w edukacji outdoorowej, ucząc między innymi wspinaczki skałkowej, kajakarstwa górskiego i kajakarstwa, żeglarstwa, narciarstwa, speleologii i kolarstwa. Jej zainteresowanie rozwojem zespołów rozpoczęło się od edukacji outdoorowej, wykorzystującej ją jako narzędzie pomagające ludziom dowiedzieć się więcej o komunikacji, planowaniu i pracy zespołowej.

Od 2009 roku mieszka w Dahab w Egipcie, gdzie uczy nurkowania. Obecnie jest instruktorką techniczną TDI, instruktorką zaawansowanego nurkowania z trimiksem, zaawansowaną nurkarką CCR z mieszanką gazową oraz instruktorką CCR helitrox.

Jenny wspierała wiele głębokich nurkowań jako członkini zespołu nurków H2O i pracuje jako kierownik nurkowań oraz nurkarka bezpieczeństwa w branży medialnej.

Jeśli chcesz pogłębić swoje doświadczenie nurkowe, rozważ pierwszy krok w rozwijaniu swojej wiedzy i świadomości, biorąc udział w kursie „Essentials of HF for Divers” (Podstawy HF dla nurków) tutaj. Jeśli jesteś ciekawy i chcesz otrzymywać cotygodniowy biuletyn, możesz zarejestrować się tutaj i wybrać opcję „Newsletter” z dostępnych opcji.

Andrzej jest instruktorem nurkowania technicznego i nurkowania na obiegach zamkniętych. Pracuje jako konsultant do spraw bezpieczeństwa i wydajności w branży nurkowej. Z wykształcenia jest psychologiem ze specjalizacją w psychologii społecznej i psychologii bezpieczeństwa. Jego główne zainteresowania w tych dziedzinach związane są z wydajnością człowieka w ekstremalnych środowiskach oraz budowaniem zespołów o wysokiej wydajności.  Andrzej ukończył studia podyplomowe w zakresie archeologii podwodnej i zdobył doświadczenie w roli osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo nurkowania w projektach naukowych- DSO. Od 2023 roku jest instruktorem Human Factors, prowadzi polski oddział The Human Factors. www.book.podcisnieniem.com.pl