Co sprawia, że historie o wypadkach nurkowych są „dobre" i „złe"

Wzpółczesne podejście do szkolenia nurków pomaga kursantom zaliczyć zajęcia, ale czy pomaga im nurkować w prawdziwym świecie, gdzie istnieje niepewność i niewiadome? Problem z przekazywaniem wiedzy, czyli prawdziwą edukacją, nie ogranicza się tylko do nurkowania, ale występuje w wielu dziedzinach. Jak wykorzystać milczącą (ukrytą) wiedzę, która znajduje się w głowie doświadczonego nurka lub instruktora i podzielić się nią z innymi w sposób, który jest możliwy do zrealizowania na czas (ze względu na krótki czas realizacji kursu) i spójny (ze względu na standardy)? Nie jest to możliwe, jest to prosta odpowiedź, a ten wpis pomoże wyjaśnić, dlaczego możemy przyspieszyć część nauki poprzez dyskusję na temat incydentów, sytuacji bliskich wypadkom, ale również pokaże pewne ograniczenia.

Nauczanie kiedyś było osiągane poprzez praktykę, mentoring i „naukę w miejscu wykonywania zadania". Celem była pomoc w rozwoju osób i zespołów. Miały one zrozumieć, co może się wydarzyć, jak lepiej przewidywać i co zrobić, gdy wszystko trafi przysłowiowy szlag. W tym celu należało poznać wiele scenariuszy, w których sprawy potoczyły się dobrze (i źle) i w ten sposób zbudować repertuar „studiów przypadku" do wykorzystania w przyszłości. Problem polega na tym, że proces ten wymaga czasu, a współczesne oczekiwania społeczne dotyczące szybkich rezultatów oznaczają, że uczenie się jest ograniczone. Szczególnie jeśli szkolenie koncentruje się na zdobywaniu umiejętności technicznych, a nie na rozwijaniu „kompetencji" do osiągania udanych wyników w niepewnym środowisku.

Słowo „kompetencje" zostało celowo użyte, ponieważ znajduje się ono w środku modelu pochodzącego od badacza o nazwisku Dreyfus. Jego założenie było takie, że kompetencje rozwijają się przez pięć etapów:

• Nowicjusze. Nowicjusze działają na podstawie elementów i reguł niezależnych od kontekstu. Uczą się tych reguł niezależnie od aktywności i mają one (powinny) obowiązywać w każdych okolicznościach. Reguły są ważne dla nowicjuszy, aby zbudować solidne podstawy. Mogą jednak stać się przeszkodą w uczeniu się, gdy utrudniają dostosowanie się do sytuacji, zwłaszcza że nowicjusze często oceniają sukces na podstawie tego, jak dobrze udało im się przestrzegać zasad.
• Zaawansowani początkujący. Zaawansowani początkujący również wykorzystują elementy sytuacyjne, które nauczyli się identyfikować i interpretować na podstawie własnych doświadczeń z podobnych sytuacji. Zaczynają wykorzystywać kontekst do rozróżniania okoliczności, a nie „jedną regułę pasującą do wszystkiego". Używanie określenia „master" na tym etapie nurkowania jest ogromnym nadużyciem tego słowa (zwłaszcza, że nie jest ono zdefiniowane).
• Kompetentni wykonawcy. Kompetentni wykonawcy używają celów i planu do informowania o swoich przyszłych działaniach, ponieważ liczba zasad i opcji, które trzeba rozważyć staje się przytłaczająca. Ten przykład z Flyvberg odnoszący się do pielęgniarek szkolonych przez starszą pielęgniarkę uwydatnia ten problem:
  „Daję instrukcje nowemu absolwentowi, bardzo szczegółowe i wyraźne instrukcje (...). Kiedy im to mówiłam, robili dokładnie to, co im kazałam, niezależnie od tego, co jeszcze się działo... Nie byli w stanie niczego pominąć. Nie mogli wybrać, które z zadań jest najważniejsze... Nie mogli zrobić dla jednego dziecka rzeczy, które były najważniejsze, a rzeczy, które nie były tak ważne, zostawić na później... Jeśli powiedziałam, że muszą zrobić te osiem rzeczy... zrobili je i nie przejmowali się tym, że drugie dziecko obok wrzeszczy. Gdyby się zorientowali, byliby jak muł między dwoma stertami siana".
  Ile razy widzieliście coś takiego u nowego Divemastera lub Instruktora? Zadanie jest ważniejsze niż kontekst. Cele i plany tworzą strukturę, dzięki której wiele informacji zależnych i niezależnych od kontekstu może być przechowywanych, a następnie dostępnych. Kompetentni wykonawcy wykorzystują interpretację i osąd, aby dojść do ostatecznej decyzji - czasami okazuje się, żektóregoś elementu zabrakło, gdy spojrzy się na niekorzystne zdarzenie z perspektywy czasu.
• Biegli wykonawcy. Osoby doświadczone identyfikują problemy, cele i plany intuicyjnie, z własnej, opartej na doświadczeniu perspektywy. Intuicyjna decyzja jest potwierdzana przez rozważanie „co by było gdyby" przed jej wykonaniem. To „co by było gdyby" pochodzi z poprzednich doświadczeń i analizy znanych „studiów przypadku". W większości przypadków, podjęte decyzje są prawidłowe, ponieważ oparte są dostatecznie dużą liczbę różnych doświadczeń. Ponadto, decyzje nie są podejmowane w liniowym, konkretnym, stopniowym procesie, ale raczej zaczynają „wypływają" w oparciu o rozwijającą się sytuację.
• Eksperci. Eksperci robią to, co„działa". Często stosują bardzo mało świadomych przemyśleń, a ich zachowanie jest intuicyjne, uwzględniające wiele, wiele czynników i potencjalnych scenariuszy. Eksperci nie postrzegają problemów jako jedno, a rozwiązań jako drugie, oni po prostu „robią". Zasadniczo ich umiejętności i wiedza stały się w nich ucieleśnione, co stanowi problem, gdy przychodzą uczyć kogoś innego - nie wiedzą, co wiedzą!

Jeśli spojrzycie na te definicje, które zostały streszczone z książki Flyvberga o naukach społecznych, spróbujcie zastanowić się, co szkolenie nurków daje uczestnikom kursów?

Można powiedzieć, że celem kursu jest danie ludziom „licencji", aby mogli iść i uczyć się, rozwijać. Z drugiej strony, jednak istnieje silne stanowisko w branży, że powinno się nurkować tylko zgodnie z doświadczeniem zdobytym podczas szkolenia. Jak więc się uczyć?

Badania wykazały, że aby uczenie się miało miejsce, potrzebne są trzy warunki:

• wystarczająco częste okazje do doświadczania i refleksji, aby doświadczenia nie zostały utracone, ale wzmocnione,
• sytuacje zbliżone do tych, które napotkamy w rzeczywistości, co pozwala na uogólnienia, a następnie wykorzystanie doświadczenia do uzupełnienia braków, 
• wystarczające możliwości sprawdzenia, czy wyciągnięto właściwe wnioski, zanim zostaną one zapomniane.

Wszystko to musi mieć miejsce na długo przed tym, jak wiedza i umiejętności muszą być wykorzystane w rzeczywistości. W działalności takiej jak nurkowanie, gdzie czas jest często ograniczony, a pogoda i widoczność niekoniecznie sprzyjają nurkowaniu, nie jest to łatwe i dlatego kompetencje ulegają zatarciu. Niestety, w dziedzinie nurkowania nie ma ustalonej kultury uczenia się, która mogłaby pomóc przezwyciężyć niektóre z tych problemów.

Trzy powyższe punkty można podsumować świetnym cytatem z Ackoffa, który podkreśla znaczenie rzetelnych i bardzo dokładnych omówień.

Studia przypadków, zdarzenia potencjalnie wypadkowe i raporty z incydentów mogą pomóc wypełnić lukę w nauce, ale tylko wtedy, gdy zawierają bogaty kontekst, ponieważ to właśnie kontekst pozwala ludziom przejść od poziomu zaawansowanego początkującego do poziomu kompetentnego. Przejście to następuje, ponieważ „uczniowie" potrafią zidentyfikować różnice pomiędzy „tym, co powinno się zdarzyć" a „tym, co się dzieje" i jak to rozwiązać.

Doświadczenia z kursu „Essentials" i warsztatów „If Only..." pokazały, że kiedy podawana jest tylko krótka narracja (jak w wielu przypadkach w nurkowaniu), to wnioski są często błędne. W tym kontekście, tendencja do „dystansowania się poprzez różnicowanie" oznacza, że łatwo jest powiedzieć, że my nie popełnilibyśmy tego błędu („mieli byśmy inny rezultat"), ponieważ jesteśmy inni. Gdy dodajemy więcej kontekstu, wtedy zaczynamy wyciągać więcej podobieństw do naszych własnych działań, zwłaszcza jeśli szukamy uwarunkowań powodujących popełnianie błędów. Osoby opowiadające historię muszą sprawić, że będzie ona „osobista", aby wypełnić tę lukę, w przeciwnym razie możemy skończyć z czymś, co nazywa się „efektem zwrotnym", gdzie bez względu na to, ile danych dostarczymy, pierwotne stanowisko nie zostanie zmienione. Ta wspaniała kreskówka z Oatmeal pokazuje ten problem znacznie bardziej szczegółowo, niż ja mogę!

 Praktyczny (społeczny) problem związany z analizami przypadków polega na tym, że wymagają one Kultury sprawiedliwego traktowania, aby je wychwycić i przeanalizować, oraz bezpiecznego psychologicznie środowiska, aby je omówić. W tym kontekście media społecznościowe są mieczem obosiecznym. Umożliwiają dzielenie się historiami z tysiącami ludzi, ale także pozwalają osobom niedoinformowanym, ignorantom lub po prostu nieuprzejmym rzucać metaforycznymi kamieniami w tych, którzy są na tyle odważni, by dzielić się swoimi historiami z korzyścią dla nauki. Analiza przypadku wymaga również ram i pewnej wiedzy na temat tego, jak opowiedzieć dobrą „drugą historię", aby kontekst został uchwycony. W tym właśnie ma pomóc kurs uczenia się z niezamierzonych wyników LFUO, a moja praca magisterska będzie się koncentrować na opowiadaniu „drugich historii" wynikających z niezamierzonych rezultatów w nurkowaniu.

Dave Snowden obejmuje problem przekazywania wiedzy tutaj. „Wiemy to, co wiemy tylko wtedy, gdy musimy to wiedzieć. Ludzka wiedza jest głęboko kontekstowa, jest wyzwalana przez okoliczności. Aby zrozumieć, co ludzie wiedzą, musimy odtworzyć kontekst ich doświadczenia, jeśli mamy zadać sensowne pytanie lub umożliwić wykorzystanie posiadanej wiedzy." To jest całe założenie racjonalności lokalnej - jak to jest/było sensowne, że ktoś zrobił to co zrobił? Należy zwrócić uwagę, że chodzi tu o INNYCH a nie O SIEBIE. Niestety, w niektórych przypadkach, osoby zaangażowane w podejmowanie decyzji również tego nie wiedzą i dopiero po przeprowadzeniu świadomej rozmowy jesteśmy w stanie rozszyfrować niektóre z czynników które miały wpływ oraz ich znaczenie. Następnie musimy to uchwycić lub udokumentować, przeanalizować, a potem opracować coś, co pozwoli innym wyciągnąć wnioski - jakiś produkt edukacyjny. Osoby uczestniczące w zdarzeniu muszą naprawdę chcieć podzielić się nim z innymi, aby raport o zdarzeniu/ studium przypadku ujrzały światło dzienne!

Po zastanowieniu

Wracając do punktu wyjścia, system szkolenia nurków z kilku powodów opiera się na ograniczonym przekazywaniu wiedzy. Możemy naprawdę stać się kompetentni w nurkowaniu tylko poprzez doświadczenie oraz refleksyjną informację zwrotną po odbytych kursach. Możemy przyspieszyć proces uczenie się poprzez dostarczenie nurkom historii i narracji, które pokazują nie tylko aktywność (sukces lub porażkę), ale także na kontekst, który temu towarzyszy. Przestrzeganie reguły pomaga w stawaniu się kompetentnym, tylko do pewnego stopnia. W rzeczywistości mogą utrudniać rozwój, ponieważ reguły nie może być stosowana w każdych okolicznościach. To kontekst decyduje o tym, jak przenieść wiedzę z jednego scenariusza do drugiego. Kiedy te bogate w kontekst historie są opowiadane, należy szukać podobieństw do własnego nurkowania, a nie różnic. Ludzie są ludźmi jeśli chodzi o czynniki ludzkie i zachowania, to tylko historie się zmieniają.

Uczmy się na swoich błędach. Jeszcze lepiej, uczmy się na błędach innych. Nie mamy czasu, aby popełniać je wszystkie samemu.

Gareth Lock jest właścicielem The Human Diver, niszowej firmy skupionej na kształceniu i rozwijaniu nurków, instruktorów i powiązanych zespołów, aby mogli osiągać wysoką wydajność. Jeśli chciałbyś pogłębić swoje doświadczenie nurkowe, rozważ wzięcie udziału w kursie wprowadzającym online, który zmieni twoje podejście do nurkowania, ponieważ bezpieczeństwo jest twoim postrzeganiem, odwiedź stronę internetową.