Nurkować czy odpuścić? Potęga podejmowania decyzji

Niezależnie od typu nurkowania, jakie planujemy wykonać, często jesteśmy odpowiedzialni za podejmowanie decyzji, które mają wpływ na bezpieczeństwo i życie. W części przypadków są to całkiem łatwe do podjęcia decyzje, część będzie zdecydowanie trudniejsza. Szczególnie gdy są to decyzje dotyczące sytuacji, gdy nie wszystkie warunki (pogoda, sprzęt, zmęczenie lub stres, zespół lub partner itp.) są takie, jakich sobie byśmy życzyli.  Zdajemy sobie sprawę, że nie ma dwóch takich samych nurkowań. Mogą występować podobne okoliczności,  ten sam typ nurkowania, ale nasze działania będą postrzegane przez zagrożenia, które się pojawiają lub zagrożenia, które mogą wystąpić.

W tych sytuacjach musimy zwolnić i odwołać się do naszego wcześniejszego doświadczenia i szkolenia, aby podejmować świadome decyzje. Nasz sposób myślenia musi być jasny i bez niejasności i wątpliwości.  Poniesione koszty, presja własna lub otoczenia, będą wpływać na nasz proces decyzyjny.

Własny  zdrowy sposób myślenia, gdy „gramy o wszystko", to przeprowadzenie prostej oceny „za i przeciw", pomoże nam w procesie decyzyjnym. Musimy być rozważni i skrupulatni we wszystkich aspektach dotyczących bezpieczeństwa nurkowania, a te pięć elementów nam w tym pomoże:

• Ocena uzasadnienia
• Ocena wykonalności
• Znalezienie właściwego rozwiązania
• Zidentyfikować alternatywy
• Wybór właściwej alternatywy

Ocena swojego uzasadnienia: Uzasadnienie wiąże się z umiejętnością inteligentnego wyjaśnienia, dlaczego podejmujemy daną decyzję. Jeśli w jakimś aspekcie nie będziemy w stanie uzasadnić, dlaczego zrobiliśmy to, co chcemy zrobić, lub jeśli nie czujemy się komfortowo w wyjaśnianiu uzasadnienia przed dowolną publiczności, wówczas decyzja powinna brzmieć „odpuszczamy". Zawsze warto pamiętać, aby wziąć pod uwagę podstawowe przyczyny i podstawowe czynniki, dlaczego tam jesteś. Pomoże ci to w podjęciu racjonalnej decyzji.

Ocena wykonalności: Rozważając wykonalność, trzeba najpierw zadać sobie następujące pytania:

• Czy to nurkowanie lub jego część, można wykonać bez narażania bezpieczeństwa?
• Czy mamy odpowiednią ilość członków i zasoby na miejscu zdarzenia, których potrzebujemy do wykonania nurkowania?
• Czy istnieją odpowiednie warunki i infrastruktura oraz czy mogą się one zmienić w trakcie i jeżeli tak się stanie, jak wpłynie to na wykonalność?

Znajdź właściwe rozwiązanie: Po ustaleniu, że nurkowanie (zadania) jest wykonalne i istnieje uzasadnienie, aby nurkować, skonsultuj się z każdym i wszystkimi zaangażowanymi osobami, aby omówić plany i możliwe wyniki działań. Im więcej osób zaangażowanych wie i rozumie, co planujecie tym bezpieczniejsze wasze nurkowanie.

Złotą zasadą, o której powinni pamiętać każdy nurek, jest to, że tylko dlatego, że możecie coś zrobić, nie oznacza, że powinniście. Innymi słowy, chociaż możesz podjąć ostateczną decyzję, ponieważ jesteś najstarszy stopniem, lub przewodnikiem, organizatorem nurkowania, nie oznacza to, że wyłącznie ty powinieneś być decydentem. Inni członkowie zespołu na miejscu, mogą mieć większą wiedzę na dany temat lub większe kwalifikacje do podejmowania decyzji. W związku z tym znalezienie właściwego rozwiązania musi obejmować znalezienie odpowiednich ludzi, którymi można się otoczyć, w połączeniu z posiadaniem odpowiedniego sprzętu i zasobów.

 Znaj alternatywne rozwiązania: Na każdym etapie nurkowania jesteśmy narażeni na różne zagrożenia. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu nie powinno być niczego, co mogłoby nas pozbawić kontroli. Musimy być przygotowani na możliwie każdy scenariusz i rozważać możliwości przez cały czas trwania nurkowania. Powinniśmy mieć co najmniej plan A, B i C gotowy do wykorzystania w razie potrzeby. Kiedy mamy opcje, mamy większą elastyczność i zwiększamy prawdopodobieństwo podjęcia właściwej decyzji.

Wybór właściwego planu: Mając przygotowane plany, musimy dokładnie przeanalizować, który z nich najlepiej spełni nasze potrzeby podczas danego nurkowania i gdy sytuacja będzie wymagała zastosowania  planu awaryjnego.

Podczas podejmowania decyzji „nurkujemy / odpuszczamy" ważne jest, aby nie tracić z oczu podstawowego celu nurkowania - każdy ma zakończyć nurkowanie nieuszkodzony fizycznie, psychicznie i emocjonalnie. Musi istnieć jasne zrozumienie wymagań dotyczących nurkowania i zawsze musimy brać pod uwagę szerszą perspektywę. Nic nie zastąpi realistycznych celów i akceptacja oczekiwań. Oczywiście mamy warunki brzegowe i wytyczne, które pomagają nam podejmować kluczowe decyzje, dlatego konieczne jest, abyśmy ufali temu procesowi. Posiadanie alternatyw oraz planów awaryjnych jest kluczem do zminimalizowania niepokoju i stresu podczas podejmowania decyzji dotyczących realizacji nurkowania. Dane są ważne, ale nigdy nie możemy,  lekceważyć elementu ludzkiego. Naszych instynktów i przeczuć. Ważne jest, aby podejmowane przez nas decyzje nie były naładowane emocjonalnie. W razie sytuacji awaryjnej, decyzje podjęte pod wpływem emocji, mogą znacznie ją pogorszyć. Demonstrowanie pasji jest czymś, co może zmotywować członków zespołu podczas podejmowania decyzji o nurkowaniu; należy to jednak robić w sposób kontrolowany.

Bardzo ważne jest, aby wszyscy członkowie ćwiczyli zarządzanie zasobami załogi, a każda osoba podczas nurkowania powinna czuć się komfortowo, również wypowiadając się na każdy temat, nawet po podjęciu decyzji o nurkowaniu. Im lepiej komunikuje się cały zespół, tym lepsze są wyniki. Doskonała komunikacja to znak rozpoznawczy świetnego zespołu.

Podsumowanie

Twój sposób myślenia jest najważniejszy, gdy musisz podjąć decyzję. Poświęć czas na ocenę uzasadnienia decyzji, czy jest ona możliwa do obrony, czy nurkowanie jest wykonalne a planowane cele osiągalne. Następnie zaplanuj logistykę i nurkowanie. Kolejnym krokiem jest wykonanie  planów awaryjnych i rozważenie oraz omówienie sytuacji „Co jeśli...?".

Zaangażowanie całego zespołu oraz włączenie do planowania wszystkich osób biorących udział w przedsięwzięciu zwiększa powodzenie na znalezienie słabych punktów i poznanie innych możliwych rozwiązań. Bezpieczeństwo psychologiczne pozwoli na zabranie głosu wszystkim zaangażowanym w projekt. Dzięki bezpiecznemu środowisku, członkowie zespołu będą bardziej zmotywowani do mówienia o swoich wątpliwościach i obawach ale także do zgłaszania swoich pomysłów i celów.

Podążanie za tymi prostymi krokami pomoże ci  podejmować decyzje od których może zależeć udane nurkowanie, bezpieczeństwo i życie.

Andrzej jest instruktorem nurkowania technicznego i nurkowania na obiegach zamkniętych. Pracuje jako konsultant do spraw bezpieczeństwa i wydajności w branży nurkowej. Z wykształcenia jest psychologiem ze specjalizacją w psychologii społecznej i psychologii bezpieczeństwa. Jego główne zainteresowania w tych dziedzinach związane są z wydajnością człowieka w ekstremalnych środowiskach oraz budowaniem zespołów o wysokiej wydajności.  Andrzej ukończył studia podyplomowe w zakresie archeologii podwodnej i zdobył doświadczenie w roli osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo nurkowania w projektach naukowych- DSO. Od 2023 roku jest instruktorem Human Factors, prowadzi polski oddział The Human Factors. www.podcisnieniem.com.pl