Jak rozumiemy doświadczenie?

Gdy w zeszłym tygodniu opublikowałem blog o uczeniu się, pojawiło się kilka komentarzy na temat „doświadczenia". Ogólnie uznaje się, że po wstępnym szkoleniu kontynuujemy naukę poprzez doświadczenie. Ale co konkretnie przez to rozumiemy?

Jest to pytanie, które słyszę często po kursach, zwłaszcza gdy kursanci chcą wejść na kolejny poziom. Czasami istnieją warunki wstępne dotyczące liczby nurkowań wymaganych przed przystąpieniem do kolejnego kursu, ale zazwyczaj są to dość niskie wartości. Jest to jeden z problemów z określaniem minimalnej liczby nurkowań - zapominamy, że jest to minimum, a nie docelowa liczba nurkowań. Tak więc, tak szybko jak ktoś osiągnie „wymagane" 50 nurkowań (lub jakąkolwiek inną liczbę), wierzy, że jest gotowy. Często spotykałam się z tym przed rozpoczęciem kursów instruktorskich, gdy Divemasterzy, którzy ukończyli kurs DM z 60 nurkowaniami, potrzebowali 100, aby rozpocząć kurs instruktorski. Często byli ograniczeni czasowo i musieli dopasować się do harmonogramów zajęć, co oznaczało, że jeśli nie uzyskali wymaganej liczby nurkowań w odpowiednim czasie, nie mogli rozpocząć kursu do czasu następnej edycji, która zwykle odbywa się kilka miesięcy później. Tak więc, aby „wykonać nurkowania", przygotowywali się, wchodzili do wody i zanurzali się. Po dwudziestu minutach (minimalny czas "nurkowania", który można było zalogować) wynurzali się, spoglądali na swojego partnera i wracali z powrotem pod wodę. Proces ten był powtarzany do momentu, aż skończyło się powietrze lub czas. W ten sposób mogli rejestrować do około 12 nurkowań dziennie, wykonując wymaganą liczbę nurkowań w zaledwie 4 dni. Widzieli dwa „cele" - minimalną liczbę nurkowań i minimalny czas nurkowania, a po ich osiągnięciu wierzyli, że zrobili wystarczająco dużo. Większość z nas dostrzega tu pewien problem - wykonanie takiej liczby nurkowań w tak krótkim czasie tak naprawdę nie zapewnia prawdziwego doświadczenia nurkowego. Nurkowanie w ciepłej, przejrzystej wodzie z dobrą widocznością i bez prądów. Prawdopodobnie nurkowali w tym samym miejscu i nie zanurzali się zbyt głęboko (nurkowanie poniżej 6 m było uważane za nurkowanie, a zbyt głębokie nurkowanie wiązałoby się z ryzykiem DCS podczas wykonywania takiej ilości powtórzeniowych nurkowań).

Porównajmy to z DMami, którzy wykonali czterdzieści nurkowań po ukończeniu kursu Divemasterskiego, pomagając kursantom i prowadząc nurków. Takimi, którzy nurkowali w różnych miejscach, w różnych warunkach i na różnych głębokościach. Musieli nawigować, pomagać kursantom, którzy mają trudności i obserwować, jak instruktor demonstruje i koryguje umiejętności. Taka sama liczba nurkowań, ale o znacznie cenniejsze doświadczenia.

Rozwiązywanie problemów oraz rozpoznawanie i korygowanie błędów to ogromna część budowania doświadczenia. Uczymy się za każdym razem, gdy popełniamy błąd. Uczymy się nowych sposobów radzenia sobie z nim i zbieramy więcej "narzędzi", które możemy umieścić w naszej mentalnej skrzynce z narzędziami. Najbardziej doświadczeni nurkowie radzą sobie z większością sytuacji nie dlatego, że są najlepsi, ale dlatego, że widzieli je wcześniej i mają model radzenia sobie z nimi. Nawet jeśli nie jest to dokładnie ten sam problem, to jeśli widzieli coś podobnego, zwykle wystarczy im to do wypracowania rozwiązania.

Nowi instruktorzy często zmagają się z kontrolą grupy. Opieka nad grupą nowicjuszy jest trudna w każdej sytuacji, ale gdy znajdują się oni w nieprzyjaznym środowisku, które nie sprzyja podtrzymywaniu życia, takim jak środowisko podwodne, staje się to jeszcze trudniejsze. Jeśli dodamy do tego brak widoczności i brak kontroli nad ruchem, to aż dziw bierze, że ktokolwiek jest w stanie zajmować się więcej niż jednym kursantem naraz. Divemaster, który asystował przy wielu kursach na wodach otwartych, ma doświadczenie w obserwowaniu, jak instruktor radzi sobie z kursantami. Ten, kto tego nie robił, musi uczyć się od zera i być może nigdy nie zobaczy nikogo innego, od kogo mógłby nauczyć się technik. Tracąc w ten sposób możliwość zdobycia bardzo cennego doświadczenia.

To samo dotyczy każdego poziomu szkolenia. Świeżo upieczony nurek Open Water od razu rozpoczyna kurs Advanced. Czy w tym momencie naprawdę mają wystarczającą kontrolę nad swoją pływalnością, aby móc wykonywać bardziej zaawansowane ćwiczenia, takie jak nawigacja, robienie zdjęć lub korzystanie z bardziej zaawansowanego sprzętu, takiego jak sidemount lub rebreather? A co z ich świadomością sytuacyjną? Czy wpatrując się w kompas zdają sobie sprawę, że powoli opadają? Albo kopią koralowce za sobą, próbując zrobić zdjęcie ryby? Albo wzniecają burzę osadów swoimi płetwami, gdy próbują zmienić automaty w sidemount?

Możemy to sobie wyobrazić jako długość x zasięg doświadczenia. Ktoś może mieć 30 lat i tysiące nurkowań, ale jeśli wszystkie są w podobnym środowisku, wykonując podobne czynności, ich zasięg jest bardzo ograniczony. Podczas gdy młodszy nurek z mniejszą ilością nurkowań może mieć szeroki zasób nurkowań, wykonując bardzo różne rodzaje nurkowań, a tym samym dobry zasięg. Nurek, który wykonał 100 nurkowań pod okiem DM lub instruktora, prawdopodobnie nie będzie tak kompetentny, jak ten, który nurkował samodzielnie, z podobnie wykwalifikowanym partnerem. Jak sądzicie, kto będzie lepszym instruktorem, super doświadczony nurek, który nigdy niczego nie uczył, czy nauczyciel, który ma mniej nurkowań? Oczywiście, niektórzy ludzie przyswajają rzeczy w sposób naturalny, stąd biorą się minimalne wartości. Ale jeśli znajdują się oni na szczycie skali, to nie wszyscy możemy tam być. Jak stwierdzili Dunning i Kruger, statystycznie nawet jeśli wszyscy uważamy się za ponadprzeciętnych, nie możemy tacy być!

Podsumowanie

Minimum nie może być postrzegane jako cel. Aby zdobyć odpowiednie doświadczenie, musimy wziąć pod uwagę jakość każdego nurkowania, a także ilość. To samo nurkowanie 100 razy to nie to samo, co 100 nurkowań. Błędy są cenne, im więcej błędów zostanie rozpoznanych i skorygowanych oraz im więcej problemów zostanie rozwiązanych, tym większe doświadczenie można zdobyć. Różnorodność jest kluczowa - zmienność miejsc nurkowych, głębokości, widoczności, temperatury, prądów, metod wejścia itp. W końcu nie wszyscy możemy być ponadprzeciętni!

Tutaj znajdziecie więcej informacji o tym, dlaczego potrzebujemy doświadczenia.

Jenny jest instruktorem nurkowania technicznego i nurkiem zabezpieczającym. Wcześniej przez 10 lat pracowała w zakresie edukacji plenerowej, ucząc między innymi wspinaczki skałkowej, kajakarstwa górskiego, żeglarstwa, narciarstwa, speleologii i kolarstwa. Jej zainteresowanie rozwojem zespołu zaczęło się od szkoleń typu outdoor, wykorzystując je jako narzędzie pomagające ludziom dowiedzieć się więcej o komunikacji, planowaniu i pracy zespołowej.

Od 2009 roku mieszka w Dahab w Egipcie, gdzie uczy nurkowania SCUBA. Obecnie jest instruktorem trenerem TDI, instruktorem Advanced Trimix, Advanced Mix Gas CCR oraz instruktorem Helitrox CCR.

Jenny uczestniczyła w wielu głębokich nurkowaniach jako część zespołu nurkowego H2O divers i pracuje jako nurek zabezpieczający w branży medialnej.

Jeśli chcesz pogłębić swoje doświadczenie nurkowe, rozważ udział w kursie wprowadzającym online, który zmieni twoje podejście do nurkowania, ponieważ bezpieczeństwo zależy od twojego postrzegania.  Droga do zmiany zaczyna się tu.

Andrzej jest instruktorem nurkowania technicznego i nurkowania na obiegach zamkniętych. Pracuje jako konsultant do spraw bezpieczeństwa i wydajności w branży nurkowej. Z wykształcenia jest psychologiem ze specjalizacją w psychologii społecznej i psychologii bezpieczeństwa. Jego główne zainteresowania w tych dziedzinach związane są z wydajnością człowieka w ekstremalnych środowiskach oraz budowaniem zespołów o wysokiej wydajności.  Andrzej ukończył studia podyplomowe w zakresie archeologii podwodnej i zdobył doświadczenie w roli osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo nurkowania w projektach naukowych- DSO. Od 2023 roku jest instruktorem Human Factors, prowadzi polski oddział The Human Factors. www.podcisnieniem.com.pl